Annie M.G. Schmidtprijs 1998
EEN STAPEL BOEKEN EN EEN PLAAT VAN DRS. P ALS ERFENIS
Kees Torn wist dat hij het winnende lied had geschreven
Door Daan Bartels
Beeldje Annie M.G. Schmidt, gemaakt door Frank Rosen, gefotografeerd door Jaap Reedijk
Twee jaar voordat Kees Torn de Annie M.G. Schmidtprijs 1998 won, werd zijn talent al geroemd door de toenmalige jury. Om zijn ‘krankzinnige originaliteit’ en ‘verbluffende inventiviteit’ ontving de taalvaardige liedjesmaker een aanmoedigingsprijs. Iets wat in de geschiedenis van de prijs niet vaker is gebeurd. Met zijn lied Streepjescode loste Torn vervolgens de belofte in.
Streepjescode
Tekst: Kees Torn
Muziek: Kees Torn
Uitvoering: Kees Torn
“Wist je dat ik beschuldigd ben van plagiaat?” Kees Torn is aan het woord en vertelt verder: “Na het winnen van de prijs kreeg ik een kaartje van de agent van Willem Wilmink met daarbij zijn gedicht Vader. Nou, dat kende ik al. ‘In een code van strepen en stippen, steeg het water hem naar de lippen’, zo eindigt het. Het zijn die woorden waardoor ik op de titel Streepjescode kwam. Willem Wilmink was daar niet opgekomen, want toen hij het in 1971 schreef bestonden die codes en dat woord nog helemaal niet. Maar goed, mijn tekst gaat over mijn eigen vader, van wie ik echt boeken heb geërfd met onderstreepte zinnen daarin. Dat kan ik bewijzen. Kort na zijn dood schreef ik er een vrij puberaal gedicht over, dat ik jaren later ombouwde tot het lied. Ik heb Willem Wilmink een brief geschreven met mijn uitleg en voor hem was het toen goed.”
Drs. P en Jules de Corte
Kees’ vader liet hem niet alleen boeken na, maar ook een lp. Torn: “Mijn vader bleek een plaat van Drs. P te bezitten. Daar heb ik erg veel naar geluisterd en zo leerde ik hoe een liedje in elkaar moet zitten. Achter de piano heb ik geprobeerd of ik het ook kon; spelen en zingen tegelijk en dat bleek te lukken. Daarna begon ik liedjes te schrijven. Je kan dus wel zeggen dat ik schatplichtig ben aan Drs. P, maar dat ben ik ook aan Jules de Corte. Hij heeft dat klassieke, wat ik gewoon een beetje nadoe. Ik sta in een traditie van mannen met een piano en liedjes die ergens over gaan. Eigenlijk doe ik niet veel anders dan wat Eduard Jacobs ook al deed.”
Van cabaretliedjes wordt vaak gezegd dat de muziek dienend moet zijn aan de tekst. Kees Torn heeft er zijn eigen theorie over: “De muziek van Streepjescode is vrij eenvoudig. Bij een serieus lied, mag de muziek niet afleiden, vind ik, maar moet je die juist een beetje karig houden. Een mopje zoals het lied Ommetje vraagt om andere muziek dan een tekst over een doodgeboren kindje. Bij een liedje zonder inhoud wil ik muzikaal uitpakken. Daarmee camoufleer ik de leegte van de tekst dan een beetje.”
Annie M.G. Schmidtprijs
“Ik wist gewoon dat ik het winnende lied had geschreven,” vertelt Kees, “want het was een droevig lied en bij de jury gaat dat er altijd in als koek. Zo werkt dat gewoon. De uitreiking was tijdens het Gala van het Nederlandse lied en ik mocht er optreden. Er werden televisieopnames gemaakt, maar toen het programma werd uitgezonden bleek dat ze mij er hadden uitgeknipt. Geen idee waarom eigenlijk; misschien vonden ze wel dat ik niet genoeg lawaai maakte.”
