‘DAT MIJN VADER HET OOK ZINGT IS EEN GROOT COMPLIMENT’
Spannend liefdeslied met veel zeggingskracht
Door Daan Bartels
Voordat Herman van Veen in het televisieprogramma Pauw & Witteman naar de microfoon loopt om het door zijn dochter Anne en goede vriendin Karin Hougaard geschreven lied Bij mij te zingen, vertelt hij dat het over een Afrikaanse verliefdheid gaat. Wanneer Paul Witteman vraagt of je dat ook kunt horen, antwoordt Van Veen: “Luister maar!”
Bij mij
Tekst: Anne van Veen
Muziek: Anne van Veen en Karin Hougaard
Bekendste uitvoering: Herman van Veen
Overige uitvoeringen: Anne van Veen, Karin Hougaard
Talen: Nederlands, Afrikaans, Frans en Duits
Anne: “Bij mij is een spannend lied. Ik kan er veel over vertellen, maar niet alles. Er hangt een soort mysterie omheen. Mijn vader geeft met zijn woorden iets daarvan prijs, maar doet dat vrij cryptisch. Wat ik erover kan zeggen is dat ik het lied uit pure hartstocht heb geschreven en dat het verwijst naar een mooi moment in mijn leven. Een waanzinnige verliefdheid dus. Het lied gaat over het verlangen iemand dichtbij je in de buurt te houden en niet te laten vertrekken: laat je koffer hier, blijf bij mij… De tekst was er eerst, de muziek volgde een dag later. Dat was op een ochtend dat ik Karin aan de vleugel bij mijn vader thuis hele mooie muziek hoorde spelen. Ik ben bij haar gaan zitten en wij hebben vervolgens heel spontaan samengewerkt. Samen componeren heeft eigenlijk heel veel weg van verliefdheid. Ook dat is een passionele ontmoeting.”
Vleugje verliefdheid
Karin: “Verliefdheid is een heel bruikbaar ingrediënt voor liedjes. Elk goed lied heeft een vleugje verliefdheid nodig. Ik weet nog heel goed hoe wij samen aan het lied gewerkt hebben. Ik logeerde in 2005 voor een aantal weken bij Herman thuis en liep telkens langs de vleugel in de voorkamer. Die stond daar zo uitnodigend! Daarom ben ik er op die ochtend achter gaan zitten en gaan spelen. En toen kwam Anne binnen. Ik vroeg haar of ze misschien woorden of zelfs een tekst had, waarmee we samen iets zouden kunnen maken. Toevallig had zij net de avond daarvoor de tekst Bij mij geschreven.”
Anne: “Karin speelde bij herhaling een aantal akkoorden en ik voelde aan wat voor progressie en wat voor beweging daarin zat. Daarbij ben ik à l’improviste mijn tekst gaan zingen. Door te luisteren naar elkaar en door op elkaar te reageren zijn de woorden en de muziek heel natuurlijk samengekomen. Toen het eenmaal af was, voelde ik wel aan dat dit een liefdeslied met zeggingskracht was. Niet veel later gaf ik het een belangrijke plaats in mijn eerste solovoorstelling Anne. Het was daarin als het moederbord, waaromheen ik de andere onderdelen van de voorstelling plaatste. En ik heb het natuurlijk op cd gezet en heb dat album ook Bij mij genoemd.”
In het Engels
Karin: “De samenwerking was heel fijn. Ik ben erg tevreden over het lied dat wij samen gemaakt hebben. Ik heb het zowel in het Nederlands als in het Afrikaans opgenomen voor mijn cd Hartstukke. Natuurlijk wist ik niet dat het lied zo groot zou worden. In mijn thuisland Zuid-Afrika is er slechts een klein publiek voor het luisterlied, maar doordat Anne het zingt in het theater en op haar cd en omdat Herman het zingt in verschillende talen, kennen nu heel veel mensen het. Misschien dat ik Bij mij nog wel een keer in het Engels wil opnemen.”
Kieskeurig
Anne: “Ieder heeft zijn eigen uitvoering. Zelfs verschillende begeleiders geven er hun eigen signatuur of flavour aan, wat niet wil zeggen dat het lied daarmee helemaal transformeert. Als je mijn versie, die van Karin en die van mijn vader na elkaar luistert, hoor je dat je het lied vanuit verschillende perspectieven kunt zingen. In welke levensfase je verkeert speelt daarbij zeker een rol. In vergelijking met mijn vader zing ik het lied machtelozer, verlangend, bijna smekend zelfs. Al die verschillende vertolkingen maken mij best trots. Mijn vader bijvoorbeeld is heel erg kieskeurig als het om liedrepertoire gaat. Als hij iets van een ander zingt is het meestal van Brel of een andere grootheid. Dat hij mijn werk zo serieus neemt en het in zijn eigen voorstelling wil zingen, is dus een groot compliment voor mij. Absoluut. Echt een groot compliment!”
HERMAN OVER ANNE
“Het lukt mij niet naar Anne te kijken in het theater, zoals ik naar andere theatermakers kijk. Ik kan daar professioneel gewoon niets over zeggen, omdat ik mijn dochter zie. Dus hier spreekt haar vader! Ik zie haar zingen, dansen en bewegen, zoals ik dat ook zag toen zij klein was. In die zin verschilt de Anne van nu voor mij niet veel van de Anne op de kleuterschool. Anne is echt een grapjesmaker, die altijd al misverstanden organiseerde. Dat zie ik nu meer gearticuleerd en meer gebundeld terug, wanneer zij met heel veel spelvreugde en een hoop vertwijfeling haar gelukjes en sores bezingt. En dat voert mij mee. Het is vertederend. That’s it!”
HERMAN OVER KARIN
“Na de afschaffing van de apartheid heb ik op uitnodiging van het ANC en de stichting van Nelson Mandela verschillende keren opgetreden in Zuid-Afrika. In gesprekken met liefhebbers van theater en muziek hoorde ik toen steeds vaker de naam Karin Hougaard. Ik wilde haar graag ontmoeten en niet veel later gebeurde dat ook. Daaruit ontstond een vriendschap voor het leven; ik noem het zielsverwantschap. Karin is een bijzondere performer en een heel veelzijdige vrouw. Opgegroeid in een Engelstalig land, zou zij nu wereldberoemd geweest zijn. Ik herinner mij nog dat ze te gast was bij mijn verjaardagsconcerten in het Sportpaleis in Antwerpen. Vier avonden zong zij daar voor ruim 16.000 mensen en ik denk niet dat iemand die daar toen bij was, dat ooit zal vergeten.”
HERMAN OVER BIJ MIJ
“Alles wat ik zing heeft altijd een sterk autobiografisch aspect. Ik ben geen acteur. Wat ik doe is het zingen en vertellen van mijn belevenissen. Ik kan niet zingen over waar ik nooit geweest ben. Zelfs al zou ik het mij kunnen voorstellen, zal ik dat nog niet doen. Teksten moeten voor mij passen bij een aspect dat waarachtig is in mijn leven en dat is in zekere zin beperkt. Als ik Bij mij zing, verschilt dat wezenlijk van de uitvoering van Anne of Karin, omdat ik mijn verhaal zing. Daarnaast weet ik wat het publiek niet weet. Ik was bij de ontmoeting van de twee mensen waar dit lied over gaat. Zou ik dat allemaal uitleggen, dan wordt het voor de luisteraars een volstrekt ander lied. In plaats daarvan zing ik het in relatie tot Anne. Ik vertel aan mijn publiek dat zij nu zelf ook liedjes schrijft en zingt en dat dit is wat zij gemaakt heeft.”